Dwa błędy które popełniamy mówiąc o rachunku sumienia?
W poprzedniej katechezie udowodniliśmy, że rachunek sumienia jest pierwszym ważnym krokiem w owocnym przeżyciu sakramentu pokuty. Pozwala nam przede wszystkim poznać siebie a przez to czyni nas zdolnym do żalu za grzechy i przyjęcia Bożego miłosierdzia. Bez niego nie jesteśmy zdolni ani do głębokiego żalu ani do szczerego wyznania grzechów u kratek konfesjonału. Mówiąc o rachunku sumienia często popełniamy dwa fundamentalne błędy. Po pierwsze sprowadzamy go często do czynności tylko przed spowiedzią. Po drugie koncentrujemy się tylko na tym co złe, nie dostrzegając żadnego dobra w naszym życiu.
Większość ludzi prowadzących dojrzałe życie duchowe spowiada się przynajmniej raz w miesiącu. Jeśli ograniczymy rachunek sumienia tylko do czynności przed spowiedzią będziemy mieli szczegółowy wgląd w swoje życie tylko raz na 4 tygodnie. To spowoduje, że umknie nam wiele małych a ważnych spraw. Mistrzowie życia duchowego zalecają rachunek sumienia raz dziennie a w niektórych szkołach duchowości nawet kilka razy w ciągu dnia. Ksiądz Józef Augustyn nazywa go codziennym „kwadransem szczerości”. W modlitwach kapłańskich, w tak zwanym brewiarzu, podczas odmawiania ostatniej godziny zwanej Kompletą, przewidziany jest rachunek sumienia z całego dnia. Dlaczego codzienny rachunek sumienia ma tak ogromną wartość? Powodów jest kilka. Po pierwsze codzienna praktyka pozwala nam poznać siebie i nasz postęp na drodze życia duchowego. Po drugie: dzięki niemu widzimy nasze życie w szczegółach. Codzienny rachunek sumienia jest jak „mikroskop”, który pozwala nam dostrzec wydarzenia z pozoru mało istotne i ważne. My często zwracamy uwagę na sprawy wielkie. Zapominamy, że nasze życie składa się z małych rzeczy. Codzienny szczegółowy rachunek sumienia pozwala nam zwrócić uwagę na słowa wypowiedziane przez Jezusa i na wcielenie ich w życie: „Kto jest wierny w małych rzeczach, ten i wielkich wierny będzie” (Łk 16,10). Po trzecie ta praktyka pozwala nam uczyć się wdzięczności za dobro, którym Bóg codziennie nas obdarza.
Drugi fundamentalny błąd to ograniczanie rachunku sumienia tylko do samych grzechów i tego co złe. Bóg darzy nas każdego dnia wielkim dobrem, które wyraża się w małych prozaicznych sprawach. Niestety nie potrafimy dostrzegać tych małych rzeczy, ponieważ podczas rachunku sumienia skupiamy się na tej ciemnej stronie. Tymczasem Boża opatrzność troszczy się o nas zawsze. Praktyka codziennego rachunku sumienia i nieograniczanie go tylko do sakramentu pokuty pozwala nam widzieć nasze życie w całej pełni.